"Темір және оның қосылыстары" тақырыбында сабақ жоспары

Сабақтың тақырыбы:

Темір  және  оның қосылыстары

Сабақтың мақсаттары:

Білімділік: Темір элементін жан –

жақты зерттеу арқылы темір, оның қосылыстары, қолданылуы, маңызы жөнінде

білімдерін кеңейту.Теңдеулерін   сауатты  жазуға  үйрету.

Дамытушылық:   Темір және қосылыстары туралы білімдерін

дамыту, ойлау, есте сақтау қабілеттерін дамыту, дүниетанымын кеңейту.

Тәрбиелік:  Оқушылардың шығармашылық мүмкіндігін дамыту,

қабілетін арттыру, қосымша материалдар арқылы эстетикалық тәрбие беру

Табыс критериі:

Темірдің   химиялық қасиетін толық

біледі.

Өнеркәсіпте алыну жолдарын 

үйренеді.

Белсенді метал, орташа метал, ауыр металдардың электрохимиялық  кернеу қатарымен  танысады.

Оқушылар темірдің физикалық және химиялық қасиеттерімен танысады.

Темірдің маңызды қосылыстары жаңа ұғымдарымен танысады.

Түйінді идеалар:

Оқушылар қауіпсіздік ережесін еске түсіріп біледі.

Темірдің физикалық- химиялық қасиетіне түсініктеме бере алады

Уақыты:

Мұғалімнің әрекеті:

Оқушылардың әрекеті:

Ұйымдастыру кезеңі:

( 2 мин)

1.Оқушылармен амандасу

2.Оқушылардың көңіл-күйін сұрау

3.Оқушылардың  назарын сабаққа

аудару.

Мұғалімнің сұрағына жауап қайтарады. Дәптерлерін ашып сабаққа

дайындалады.

Үй тапсырмасын тексеру.

Сабақтың мақсатын талдау Қызығушылығын ояту

«мағынаны тану» кезеңі.

(4 мин)

Жаңа  сабақ.

Кубизм стратегиясын пайдаланып сұрақ – жауап өткізу.

1.     

Д.И.Мендеелевтің  периодтық кестесіндегі орны бойынша  АЛЮМИНИЙГЕ сипаттама бер.

2.     

Алюминийдің

атомдық құрылысын,  электрондық

формуласын,  графикалық  формуласын 

жаз.

3.     

Алюминий

қосылыстарында неше валентті және қандай 

тотығу дәрежесін көрсетеді?

4.     

Табиғатта таралуы

бойынша  химиялық элементтер

арасында  нешінші орын алады?

5.     

Алюминийдің  физикалық қасиеттеріне сипаттама бер.

6.     

Алюминий және

оның қосылыстарыныңқұймаларының 

қолданылуы.

1.Қара

жер адамзатқа болған мекен,

Қазына іші толған әр түрлі кен,

Ішінде жүз мың түрлі асылы бар,

Солардың ең артығы немене екен.(ТЕМІР)

Сонымен балалар, бүгінгі сабақтың тақырыбы не туралы деп ойласыңдар?

2.Сабақтың

мақсаттырымен  таныстыру

3.Жаңа сабақтың

жоспарымен таныстыру

А) темірдің периодтық жүйедегі орны

Ә) темірдің табиғатта таралуы және оның маңызды қосылыстары.

Б) темірдің ашылу тарихы.  Сергіту сәті. видеоурок 3 мин

В) темірдің алынуы

Г) физикалық және химиялық қасиеттері.

4. ал енді жаңа

сабаққа кіріспес бұрын  инсерт

кестесіндегі Білемін бағанасын

толтыру.

Сұрақ: Сендер темір  туралы не

білесіңдер?

5) темірдің периодтық жүйедегі орны.

  4-период, 4 - қатар, 8 - топ, қосымша топша,

реттік нөмірі 26.

   26

электрон, 26 протон, салыстырмалы атомдық массасы 56, 30 нейтрон.

   4

электрондық қабат, 2)8)14)2), электрондық конфигурациясы

  1s2 2s2

2p6

3s2

3p6

3d6

4s2

Темір – VIIIБ топ элементі, d

- элемент. Темірдің валенттік электрондары сыртқы

s-e және сырттан санағанда екінші деңгейдегі

d-e  болып табылады, сондықтан ол ауыспалы тотығу дәрежелерін көрсетеді.

6)темірдің табиғатта таралуы және оның маңызды

қосылыстары.

Темір химиялық

реакцияларда 2 және 3 электрон беріп, өзінің тұрақты қосылыстарында +2 және

+3 тотығу дәрежелерін көрсетеді:

Темір екі қатар

қосылыстар түзеді:

 FeO, 

Fe(OH) 2,  FeSO4

Fe2O3,  Fe(OH) 3,  Fe2(SO4) 3

Темір – металдар

бойынша алюминийден кейінгі  екінші

металл. Оның жер қыртысындағы үлесі 4,2%. Көптеген метеориттердің құрамында

темір бар, сондықтан оны ертеде “аспан” тасы деп атаған. Жер қыртысында темір

көптеген минералдар түзеді. Темірдің маңызды өнеркәсіптік кендері: қызыл

теміртас (Fe2O3), магниттік  теміртас (Fe3O4),

пирит (FeS2). Елімізде темір кендерінің үлкен қоры Рудный темір

кені бассейінінде және Орталық Қазақстанда бар. Қазіргі уақытта елімізде

бірнеше жүздеген кен орындары мен кен ошақтары белгілі.

7)темірдің ашылу тарихы.  Сергіту сәті. видеоурок 3 мин

8)темірдің алынуы

9) физикалық және химиялық қасиеттері.

Физикалық қасиеттері:

Ақ сұр түсті, металдық жылтыры бар, электр тогы мен жылуды жақсы

өткізетін, магнитке тартылатын, жұмсақ, созылғыш металл. Жылтырлығы металл

типтес. Түсі қара-қоңыр. Магниттік қасиеті бар.

Темірдің қаттылығы 4—5; меншікті салмағы 7—8. Куб формасы

бойынша жымдастығы бар. Сынығы созылыңқы.

Тығыздығы 7, 864 г/см3, балқу t ═1539 С.

Темірдің 769 С градусқа дейін

магниттік қасиеті сақталады.

Химиялық

қасиеттері:

Жай заттармен.

1. Fe + S = FeS

2. 2Fe

+ 3Cl2 = 2FeCl3

3. 3Fe + 2O2 = Fe3O4

Күрделі заттармен:

1. Fe + CuSO4 = FeSO4 +

Cu

2. Fe

+ 2HCl = FeCl2 + H2

3. 2Fe+ 6H2SO4=Fe2(SO4) 3+3SO2+6H2O

4. Fe + 4HNO3=Fe(NO3) 3+NO2+2H2O

5. 3Fe+4H2O=Fe3O4 + 4H02

1.     

3-периодт,

3-негізгі топта, 3- қатарда орналасқан.Реттік нөмірі 19. Салыстырмалы атомдық

массасы 27 ге тең. Сыртқы энергетикалық деңгейінде 3 электрон бар.

2.     

+13 )2)8)3

3.     

3  +3

4.     

3

5.     

Ақ түсті,

күмістей, жеңіл, иілімді, жұмсақ, жылу ж\е эл өткізгіштігі  өте жоғары. Жемірілуге тұрақты. Улы емес.

Т.б

6.     

Өнеркәспте

техникада.  Ұшақ жасауда ж\е т.б

Инсерт кестесінің 1-бағанын толтырады.

Жоспармен таныс болады.

Атомдық құрылысын графикалық және электрондық  формуласын жазғызу.

№1 тапсырма

Кластер құру

БІЛДІМ  бағанасын толтыру

Жаңа сабақты бекіту кезеңі.

№8 есеп 167 бетте

Темір шегелерді:

a) H2S04;

ә) CuS04;

б) СаС12; в) AgN03;

г) NaCl

ерітінділері бар

сынауықтарға салды. Қай сынауыкта химиялық реакция жүреді? Реакция

теңдеулерін жазыңдар

№2 есеп

Елімізде  Қостанай  облысында 

Соколов-Сарыбай темір 

кенінде  магнетиттің Fe3O4,

(Fe2O3 ∙ FeO) балқымасынан таза  гемотитті -  қызыл теміртас (Fe2O3)

алады.  Осы гематиттегі  таза 

темірдің  массалық үлесін есепте.

1   

Fe+CuSO4→FeSO4+Cu

2   

Fe+H2SO4→FeSO4+H2

3   

Fe+CaCl2→жүрмейді

4  Fe+AgNO3→Fe(NO3)3+Ag

5   

Fe+NaCl→жүрмейді

2-есеп жауап

w(темір)=112/160*100%=70%

Үй тапсырмасын беру кезең.

6 есеп 169 бет

Темірдің қолданылуы хабарлама

Темір туралы мақал-мәтел жазу

Қорытындылау кезеңі.

«Білгім келеді»  бағанасын  толтыруға тапсырамын

Бағалау кезеңі.

Оқушылар өзін – өзі бағалау

Сабаққа белсенді қатысқан оқушыларды бағалау.

Рефлекция

Бүгінгі тақырыпты қалай түсіндіңдер  смайлик 

арқылы көрсету.